Düzenli beslenme ve diyetin doğurganlığı etkileyen en önemli unsurlardan biri olduğunu söyleyen Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanı Doç. Dr. Kemal Atasayan, bu durumda kısırlığa neden olabilen polikistik over sendromu sahibi kişiler için kahvaltının önemine dikkat çekti. Doç. Dr. Kemal Atasayan; “Araştırmalar; zengin bir diyetin doğurganlığı artırabileceğini gösteriyor.” şeklinde konuştu.
Röportajı esnasında doğurganlığın son yıllarda küresel olarak azaldığını vurgulayan Doç. Dr. Kemal Atasayan, dünyada ortalama her 6-7 çiftten birisinin kısırlık problemi yaşadığını aktardı. Dünya çapında en az 50 milyon çiftin bu durumu yaşadığını söyleyen Doç. Dr. Kemal Atasayan, yakın zamanda yapılan çalışmalarda doğurganlığın 20-24 yaş arası kadınlarda yüzde 45 oranında azaldığını ve son elli yılda erkeklerde sperm sayısının küresel olarak yüzde 50 oranında azaldığını söyledi. Medicana Ataköy Hastanesi’nden Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Kemal Atasayan, doğurganlıkla ilgili önemli paylaşımlarda bulundu.
“DOĞURGANLIĞINIZI DESTEKLEMENİN İLK YOLU…”
Açıklamaları sırasında birçok farklı faktörün doğurganlığı etkileyebileceğinden bahseden Doç. Dr. Kemal Atasayan, diyetin dikkate alınmayan en önemli konulardan birisi olduğunu söyledi. Doç. Dr. Kemal Atasayan; “Araştırmalar, doymamış yağlar, tam tahıllar ve baklagiller, meyve ve sebzeler, çeşitli protein kaynakları ile tam yağlı süt ürünleri bakımından zengin bir diyetin doğurganlığı artırabileceğini göstermektedir. Ayrıca bu durum hamileliğe sağlıklı bir başlangıç yapmanıza da yardımcı olabilir. Hamile kalmayı sağlayan sihirli yiyecekler veya özel içerikli diyetler olmasa da, doğurganlığınızı desteklemenin ilk yolu, sağlıklı gıdalar içeren beslenme modelini uygulamaktır.” şeklinde konuştu.
“HEM KADIN HEM DE ERKEK DOĞURGANLIĞINI ARTIRABİLECEĞİNİ GÖSTEREN ZAYIF KANITLAR VARDIR”
Hazırlanacak diyetlerde antioksidanlar açısından zengin gıdalar tüketmeyi öneren Doç. Dr. Kemal Atasayan; “Antioksidanlar vücudunuzda hem sperm hem de yumurta hücrelerine zarar verebilen serbest radikalleri etkisiz hale getirmeye yardımcı olur. Antioksidanların hem kadın hem de erkek doğurganlığını artırabileceğini gösteren zayıf kanıtlar vardır. Antioksidan alımınızı artırmak istiyorsanız, diyetinize daha fazla meyve, sebze, fındık ve tam tahıl ekleyin. Antioksidan içeriği bakımından yüksek olan gıdalar; C ve E vitaminleri, folat, Beta karoten, Lutein veya antioksidan içeren takviyelerden de alabilirsiniz.” ifadelerini kullandı.
PCOS’LU KİŞİLER DİKKAT!
İyi bir kahvaltı yapmanın polikistik over sendromu üzerindeki etkilerine dikkat çeken Doç. Dr. Kemal Atasayan; “Özellikle kısırlığın önemli bir nedeni olan polikistik over sendromunuz (PCOS) varsa, doyurucu bir kahvaltı yapmak kadın doğurganlığına yardımcı olabilir. 2021 yılında yapılan bir incelemede, günün erken saatlerinde daha yüksek kalori alımının PCOS semptomlarını iyileştirebileceğini ortaya koymuştur. Kahvaltı içeriğini seçerken, yüksek protein içerikli fakat daha az karbonhidrat içeren gıdalar tercih edin. Araştırmalar, karbonhidratların PCOS’lu kişilerde enflamasyonu artırabileceğini göstermektedir.” dedi.
SAĞLIKLI YAĞLAR!
Kişinin aynı süreçte Omega-3 yağ asitlerine öncelik vermesi gerektiğini söyleyen Doç. Dr. Kemal Atasayan; “Her gün sağlıklı yağlar tüketmek doğurganlığı ve genel sağlığı artırmak için önemlidir. Omega-3 yağ asitleri, doğurganlığı artırmak için özellikle faydalıdır. Bu sağlıklı yağı; yağlı balık, keten tohumu ve keten tohumu yağı, chia tohumu ve ceviz gibi besinler içermektedir.” açıklamasında bulundu.
“ÇOK AZ KARBONHİDRAT YEMEK VEYA HİÇ YEMEMEK DE SAĞLIK SORUNLARINA YOL AÇABİLİR”
Açıklamaları sırasında karbonhidratları azaltmak gerektiğine değinen Doç. Dr. Kemal Atasayan; “Özellikle PCOS’lu kişiler için genellikle kalorilerin yüzde 45’inden daha azının karbonhidratlardan geldiği düşük karbonhidratlı bir beslenme planının takip edilmesi önerilir. Örneğin, günde yaklaşık 1.800 kalori alıyorsanız, bu yaklaşık 200 gram karbonhidrat anlamına gelir. Çeşitli çalışmalar, karbonhidrat alımını sınırlandırmanın PCOS’un üzerinde faydalı etkiler sağladığını göstermektedir. Sadece aşırıya kaçmayın. Çok az karbonhidrat yemek veya hiç yememek de sağlık sorunlarına yol açabilir.” ifadelerini kullandı.
“SÜREKLİ OLARAK YÜKSELEN İNSÜLİN, VÜCUDUN DAHA AZ ÜREME HORMONU ÜRETMESİNE NEDEN OLABİLİR”
Bu durumda rafine karbonhidratların en aza indirilmesi gerektiğine dikkat çeken Doç. Dr. Kemal Atasayan; “Sadece karbonhidrat miktarı değil, türü de etkilidir. Rafine karbonhidratlara özellikle dikkat etmelisiniz. Bunlar şekerli yiyecek ve içeceklerin yanı sıra beyaz makarna, ekmek ve pirinç gibi işlenmiş tahıllarda bulunur. Vücut bu karbonhidratları çok hızlı bir şekilde emerek kan şekeri ve insülin seviyelerinde ani artışlara neden olur. Rafine karbonhidratlar ayrıca yüksek glisemik indekse (GI) sahiptir. GI, karbonhidrat yoğun bir gıdanın kan şekerinizi önemli ölçüde yükseltip yükseltmeyeceğini gösterir. İnsülin, yumurtaların olgunlaşmasına yardımcı olan yumurtalık hormonlarına kimyasal olarak benzer. Sürekli olarak yükselen insülin, vücudun daha az üreme hormonu üretmesine neden olabilir çünkü buna ihtiyacı olmadığını düşünür. Bu da yumurta olgunlaşması ve yumurtlama eksikliğine neden olabilir.” şeklinde konuştu.
LİF ORANI DAHA YÜKSEK VE İLAVE ŞEKER ORANI DAHA DÜŞÜK OLMALI!
Lifli gıdaların süreç içerisindeki önemini dile getiren Doç. Dr. Kemal Atasayan; “Yapılan araştırmalar, lif oranı daha yüksek ve ilave şeker oranı daha düşük bir diyetin kadın doğurganlığını artırabileceğini gösteriyor. Tam tahıllar, meyveler, sebzeler, fasulyeler. Mümkünse, önerilen günlük 25 gram lif alımını sağlamaktır.” açıklamasında bulundu.
AKDENİZ TARZI DİYETLER AYRICALIKLI!
Proteinin her diyetin önemli bir parçası olduğunu ancak bazı kaynakların doğurganlık için özellikle fayda sağlayabileceğini belirten Doç. Dr. Kemal Atasayan; “2019 yılında yapılan bir çalışma, Akdeniz tarzı bir diyet uygulamanın doğurganlığı artırabileceğini öne sürmektedir. Bu tür diyetlerde genellikle balık oranı daha yüksek, kırmızı ve işlenmiş et oranı ise daha düşüktür. Akdeniz tarzı diyetler ayrıca antioksidanlar ve omega-3 yağ asitleri bakımından daha yüksek olma eğilimindedir. Aslında diyetinize daha fazla balık eklemeniz için daha fazla neden var. Yapılan bir çalışmada, daha yüksek balık tüketiminin, tüp bebek gibi yardımcı üreme teknolojilerinin kullanımını takiben daha yüksek canlı doğum oranıyla bağlantılı olduğu ortaya konulmuştur.” dedi.
“ERKEKLER AZ YAĞLI SEÇENEKLERİ TERCİH ETMELİ”
Konuşması esnasında süt ürünlerinin doğurganlık da dahil olmak üzere sağlığa kötü etkilerinin de olabileceğini söyleyen Doç. Dr. Kemal Atasayan, böyle bir varsayım olduğunu hatırlattı. Doç. Dr. Kemal Atasayan; “Ancak araştırmalar durumun böyle olmadığını gösteriyor. 2018 yılında yapılan bir araştırma, süt ürünleri ve kadın kısırlığı arasında olduğu iddia edilen bağlantılarla ilgili araştırma sonuçlarının tutarsız olduğunu belirtiyor. Süt ürünleri, doğurganlık için faydalı olabilecek D vitamini de dahil olmak üzere bir dizi önemli besin maddesi içerir. Süt ürünlerinin doğurganlığı artırıp artırmadığı belirsiz olsa da, olumsuz bir etkisi olduğuna dair güçlü bir kanıt yoktur. Süt ürünleri tüketirken, erkekler az yağlı seçenekleri tercih etmelidir. 2013 yılında yapılan bir çalışma, tam yağlı süt ürünlerinin sperm üzerinde olumsuz bir etkisi olabileceğini, ancak düşük yağlı süt ürünlerinin aynı etkiye sahip olmadığını göstermektedir.” ifadelerini kullandı.
“AŞIRI EGZERSİZ BAZI KADINLARDA OLUMSUZ BİR ETKİYE NEDEN OLABİLİR”
Egzersizin doğurganlığı artırmak da dahil olmak üzere sağlık açısından birçok faydası olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Kemal Atasayan; “Orta düzeyde fiziksel aktivitenin artırılması, özellikle obezite hastaları için hem kadın hem de erkek doğurganlığı üzerinde olumlu etkilere sahiptir. Çoğu şeyde olduğu gibi, egzersiz konusunda da ölçülü olmak çok önemlidir. Aşırı egzersiz bazı kadınlarda doğurganlık üzerinde olumsuz bir etkiye neden olabilir. Hangi egzersiz türlerinin sizin için en faydalı olacağını belirlemek için bir sağlık uzmanıyla konuşun.” şeklinde konuştu.
STRES ÖNEMLİ BİR FAKTÖR!
Gebe kalmaya çalışmanın kadınlarda strese neden olabileceğine dikkat çeken Doç. Dr. Kemal Atasayan; “Stresin doğurganlığı etkileyip etkilemediği konusu tartışmalı olmakla birlikte, stres adet dönemlerinizi etkileyebilir ve bu da doğurganlığınızı etkileyebilir. Gebe kalmakla ilgili stres veya kaygı günlük yaşamınızı olumsuz etkiliyorsa bir ruh sağlığı uzmanıyla konuşmak yardımcı olabilir.” dedi.
“OBEZİTENİZ VARSA…”
Aşırı kilolu veya zayıf olmanın yumurtlamayı etkileyerek doğurganlıkta olumsuz etkilere sebep olabileceğini aktaran Doç. Dr. Kemal Atasayan; “Obeziteniz varsa, vücut ağırlığınızın %5’ini kaybetmenin, daha düşük bir vücut kitle indeksini (BMI) korumanın ve trigliserit seviyelerini kontrol altına almanın doğurganlığı artırabileceği öne sürülüyor. İdeal vücut kitle indeksinin 20-24 arası olduğu bilinmekle beraber sağlıklı kilonun kişiden kişiye değiştiğini ve BMI’nın sağlığın mükemmel bir belirleyicisi olmadığını unutmayın. Benzersiz vücut yapınız ve egzersiz alışkanlıklarınız da dahil olmak üzere birçok faktör kilonuzu etkiler. Kilo vermenin veya almanın doğurganlığınızı artırıp artırmayacağını belirlemek için bir sağlık uzmanıyla konuşun.” ifadelerini kullandı.
“DEMİR SEVİYELERİNİZİ BELİRLEYİN”
Sözlerine “Yakın zamanda yapılan bir çalışmada düşük demir ile kadın doğurganlığının azalması arasında net bir neden olmaksızın potansiyel bir bağlantı bulunmuştur. Son zamanlarda kan tahlili yaptırmadıysanız, demir seviyelerinizi belirlemek için bir sağlık uzmanıyla görüşün.” şeklinde devam eden Medicana Ataköy Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Kemal Atasayan; “Eğer demir seviyeniz düşükse, demir takviyesi almanız faydalı olabilir. Demir emilimi artırmak için C vitamini içeriği yüksek gıdalarla beraber almayı deneyin.” diyerek röportajını sonlandırdı.