Yenidoğan bebeklerdeki uyku problemleri yansıtıldığı üzere ebeveynlerin yaşam kalitesini etkilediği gibi aslında bebekleri de oldukça olumsuz etkiliyor. Peki, yenidoğan bebeklerin uyku düzenini sağlamak için neler yapılabilir? LifeClub hekimlerinden Uzm. Dr. İrem Önlen Yasemin.com’a özel olarak anlattı.
Bebekler, doğduktan 28 gün sonrasına kadar ‘yenidoğan’ olarak adlandırılır. Yenidoğan bebekler ise yaşamlarının ilk zamanlarında uyku düzenlerini henüz geliştirmedikleri için uykusuzluk problemiyle karşı karşıya kalabilir. Hatta ne kadar çok uyusalar da REM uykusunda oldukları için derin uykuya dalamaz aksine sürekli uyanabilirler. Bu durumda bebekler büyüdükçe uyku paterni gelişip REM uykusu azalıyor ve derin uyku dönemi başlıyor.
YENİDOĞAN BEBEKLERİN UYKU DÜZENİ NASILDIR?
Yenidoğan bebeklerin uyku düzeni hakkında konuşan LifeClub Sağlıklı Yaşam Hizmetleri’nden Uzm. Dr. İrem Önlen, düzen oluştururken esas alınması gerekenlerden bahsetti.
Uzm. Dr. İrem Önlen; “Uyku, sağlık, gündüz işlevi ve gelişimin birçok yönü üzerinde kritik bir etkiye sahip olan aktif, dinamik bir fizyolojik süreçtir.
Yenidoğan bebekler genellikle daha sık ve kısa sürelerle uyurlar. Bebeklerin uyku düzeni doğumdan sonraki ilk aylarda genellikle belirgin değildir ve düzensiz olabilir. Günde ortalama 17 saat uyurlar. Ancak bazı bebekler 12 saat, bazıları ise 22 saat uyur. Bu uyku süreleri genellikle 30 dakika ile 2-3 saat arasında değişebilir, uyku düzeni genellikle gün içinde ve gece boyunca bölünmüş olabilir. Yenidoğan bebeğin gece-gündüz farkını algılaması için birkaç gün, bazen birkaç hafta geçmesi gerekebilir. Bebeklerin çevrede ışık farklarının olmadığı ana rahminde dokuz ay kaldıkları düşünüldüğünde dış dünyaya uyumda biraz zorlanabilecekleri unutulmamalıdır. Çoğu yenidoğan bebek beslenme ve alt değiştirme gibi ihtiyaçları için gece boyunca sık sık uyanabilir ve bu dönemde sırt üstü yatırılmalıdır. Bu, bebeğin solunum sağlığı için önemlidir ve ani bebek ölüm sendromunu (SIDS) önleme konusunda önerilen bir yöntemdir.”
UYKUSUZLUK YAPABİLECEK EN ÖNEMLİ SEBEPLER NELER?
Açıklamaları esnasında yenidoğan bebeklerde uyku düzeninin birçok farklı faktörden etkilenebileceğine ve bu faktörlerin zaman zaman uyku problemlerine neden olabileceğine dikkat çeken LifeClub hekimlerinden Uzm. Dr. İrem Önlen, uykusuzluk yapabilecek sebepleri şöyle anlattı:
“Beslenme ve alt değiştirme gibi ihtiyaçlar, gaz olması, pişik, giydiği kıyafetlerden rahatsız olma, ortamdaki gürültü, uyuduğu ortamın fazla aydınlık olması, oda sıcaklığı, nefes almakta zorlanma gibi faktörler bebeklerde uykusuzluk yapabiliyor.
Unutulmamalı ki; her bebekte uyku düzeni farklılık gösterebilir ve bazı bebekler daha düzenli uyurken, bazıları daha sık uyku problemleri yaşayabilir. Ebeveynlerin, bebeklerin ihtiyaçlarını anlamaları ve uygun çözümler üretmeleri önemlidir. Eğer bebeğiniz sürekli veya şiddetli uyku problemleri yaşıyorsa, bir sağlık uzmanı veya pediatristten destek almak faydalı olabilir.”
BEBEKLERDE UYKU DÜZENİNİ SAĞLAMAK İÇİN NELER YAPILMALI?
Yenidoğan bebeklerde uyku düzenini sağlamak için yapılması gerekenleri 9 maddede toparlayan Uzm. Dr. İrem Önlen, 9 maddeyi de şu şekilde anlattı:
1. DÜZENLİ UYKU SAATLERİ: Bebeğinizi mümkün olduğunca düzenli saatlerde uyutmaya çalışın. Bu, bebeğin biyolojik saatini ayarlamasına ve uyku alışkanlıklarının oluşmasına yardımcı olur.
2. UYGUN UYKU ORTAMI: Bebek için rahat, sessiz ve karanlık bir uyku ortamı oluşturun. Beşiği veya yatağı sakin bir köşeye yerleştirin, bebek için uygun sıcaklık ve nem seviyelerini sağlayın.
3. SIRT ÜSTÜ UYUTMA: Bebeği uyurken sırt üstü pozisyonda tutun. Bu pozisyon, ani bebek ölüm sendromunu (SIDS) önlemede önemlidir.
4. UYKU ÖNCESİ RUTİN: Bebeğe her gece uyumadan önce belirli bir rutin uygulayın. Örneğin, banyo yapma, pijamalar giyme, hafif bir masaj yapma veya hikaye okuma gibi ritüeller uyku öncesi rahatlamasına yardımcı olabilir.
5. UYKU ORTAMI TEMİZLİĞİ: Beşiği veya yatağı düzenli olarak temizleyin, temiz, kuru ve rahat bir uyku ortamı sağlayın. Bebeğin altını temiz ve kuru tutmak da önemlidir.
6. UYGUN BESLENME: Bebeği gece boyunca tok tutacak şekilde besleyin. Yenidoğan bebekler genellikle gece beslenmeye ihtiyaç duyabilirler. Bu nedenle bebeğinizi uyurken de gerektiği zaman beslemeye hazır olun.
7. BEBEĞİ KISA ARALIKLARLA UYANDIRMAYIN: Bebek doğal olarak uyku ve beslenme ihtiyaçları için uyanabilir. Bebeğin ihtiyacı olduğunda uyanmasına izin verin ancak gereksiz yere sık sık uyandırmaktan kaçının.
8. EMNİYET: Bebeğin uyuduğu ortamın emniyetli olmasını sağlayın. Beşiği veya yatağı güvenli ve düzgün bir zemine yerleştirin. Ayrıca, beşiğin kenarlarında yumuşak bir yastık veya yatak bumper’ı gibi unsurlar olmamasına dikkat edin, çünkü bunlar bebeğin boğulma riskini artırabilir.
9. EBEVEYN İLETİŞİMİ VE İŞ BİRLİĞİ: Ebeveynler arasında uyku rutini ve sorumlulukları paylaşarak, bebeğin uyku ihtiyaçlarını daha etkili bir şekilde karşılayabilirsiniz.